امام
سجاد (ع)
1.
مادر حضرت
الف:
در نام او میان مورخان اختلاف است
1-
شهربانو در مناقب، بحار و اعلام الوری،
2-
شاه زنان در مقاتل الطالبی،
3
شه زنان در ارشاد القلوب،
4-
جهان شاه در تاریخ قم،
5-
شهرناز، در مجمل التواریخ،
6-
جهان بانو در بحار،
7-
خوله، در بحار،
8-
بره در بحار،
9-
سلافه، در مناقب و عیون الانبیا،
10-
غزاله در تذکره الخواص و کشف الغمة،
11-
سلامة، در مجمع البحرین و کافی،
12-
حرار در تاریخ یعقوبی،
13-
مریم در بحار،
14-
فاطمه در بحار،
15-
شهربان در حبیب السیر و روضة الصفا،
أمه
شهربانویه بنت یزدجرد بن شهریار الکسری و یسمونها أیضا شاهزنان و جهان بانویه و
سلافة و خولة و قالوا شاه زنان بنت شیرویه بن کسری أبرویز و یقال هی برة بنت
النوشجان و الصحیح هو الاول و کان أمیرالمؤمنین (ع) سماها مریم و یقال سماها فاطمة
و کانت تدعی سیدة النساء. المناقب، ج 4، ص 175.
فوالده
الحسین بن علی و قد تقدم بسط ذلک. فأما أمه أم ولد اسمها غزالة و قیل بل کان اسمها
شاه زنان بنت یزدجرد و قیل غیر ذلک. کشفالغمة، ج 2، ص 74.
وُلِدَ
عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ (ع) فِی سَنَةِ ثَمَانٍ وَ ثَلاثِینَ وَ قُبِضَ فِی
سَنَةِ خَمْسٍ وَ تِسْعِینَ وَ لَهُ سَبْعٌ وَ خَمْسُونَ سَنَةً وَ أُمُّهُ
سَلامَةُ بِنْتُ یَزْدَجَرْدَ بْنِ شَهْرِیَارَ بْنِ شِیرَوَیْهِ بْنِ کِسْرَی
أَبَرْوِیزَ وَ کَانَ یَزْدَجَرْدُ آخِرَ مُلُوکِ الْفُرْسِ. کافی،
ج 1، ص 466.
قال
أبو جعفر بن بابویه: سمه الولید بن عبد الملک و أمه شهربانویه بنت یزدجرد بن
شهریار الکسری و یسمونها أیضا بشاهزنان و جهان بانویه و سلافة و خولة و قالوا هی
شاهزنان بنت شیرویه بن کسری أبرویز و یقال هی برة بنت النوشجان و الصحیح هو الاول
و کان أمیرالمؤمنین (ع) سماها مریم و یقال سماها فاطمة و کانت تدعی سیدة النساء.
بحارالانوار، ج 46، ص 13.
فی
کتاب التذکرة: ولد علی بن الحسین زین العابدین (ع) سنة ثمان و ثلاثین و أمه
شاهزنان بنت ملک قاشان و قیل بنت کسری یزدجرد ... گاهی میگویند: مادر حضرت در
اثر عارضه زایمان از دنیا رفت و گاهی هم میگویند: حضرت با مادر خود از یک کاسه
غذا نمیخورد تا نکند لقمهای را بردارد که مادرش قصد داشته بردارد.
شهیدی
میگوید: علت شایعه شهربانو به خاطر داخل کردن ملیت خود در اسلام بوده، چون ایرانیان
قدیم برای سلاطین یک مقام و موهبت الهی قائل بوده و میخواستند با مذهب اسلام
ادغام کنند، لذا اگر شهر بانو کنیزی هم بوده به هر نحو دختر سلطان وانمود کرده و
حدیث ربیع الابرار عن الزمخشری روی: أنه کان یقول علی بن الحسین:" أنا ابن
الخیرتین" لان جده رسول الله (ص) و أمه بنت یزدجرد الملک.
المناقب، ج 4، ص 167. تا سلطنت و نبوت به هم آمیخته و در عین
مسلمانی روح ملیّت خود را همتر وتازه نگه دارند.