امام سجاد (ع)
1. مادر حضرت
الف: در نام او میان مورخان اختلاف است
1- شهربانو در مناقب، بحار و اعلام الوری،
2- شاه زنان در مقاتل الطالبی،
3 شه زنان در ارشاد القلوب،
4- جهان شاه در تاریخ قم،
5- شهرناز، در مجمل التواریخ،
6- جهان بانو در بحار،
7- خوله، در بحار،
8- بره در بحار،
9- سلافه، در مناقب و عیون الانبیا،
10- غزاله در تذکره الخواص و کشف الغمة،
11- سلامة، در مجمع البحرین و کافی،
12- حرار در تاریخ یعقوبی،
13- مریم در بحار،
14- فاطمه در بحار،
15- شهربان در حبیب السیر و روضة الصفا،
أمه شهربانویه بنت یزدجرد بن شهریار الکسری و یسمونها أیضا شاهزنان و جهان بانویه و سلافة و خولة و قالوا شاه زنان بنت شیرویه بن کسری أبرویز و یقال هی برة بنت النوشجان و الصحیح هو الاول و کان أمیرالمؤمنین (ع) سماها مریم و یقال سماها فاطمة و کانت تدعی سیدة النساء. المناقب، ج 4، ص 175.
فوالده الحسین بن علی و قد تقدم بسط ذلک. فأما أمه أم ولد اسمها غزالة و قیل بل کان اسمها شاه زنان بنت یزدجرد و قیل غیر ذلک. کشفالغمة، ج 2، ص 74.
وُلِدَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ (ع) فِی سَنَةِ ثَمَانٍ وَ ثَلاثِینَ وَ قُبِضَ فِی سَنَةِ خَمْسٍ وَ تِسْعِینَ وَ لَهُ سَبْعٌ وَ خَمْسُونَ سَنَةً وَ أُمُّهُ سَلامَةُ بِنْتُ یَزْدَجَرْدَ بْنِ شَهْرِیَارَ بْنِ شِیرَوَیْهِ بْنِ کِسْرَی أَبَرْوِیزَ وَ کَانَ یَزْدَجَرْدُ آخِرَ مُلُوکِ الْفُرْسِ. کافی، ج 1، ص 466.
قال أبو جعفر بن بابویه: سمه الولید بن عبد الملک و أمه شهربانویه بنت یزدجرد بن شهریار الکسری و یسمونها أیضا بشاهزنان و جهان بانویه و سلافة و خولة و قالوا هی شاهزنان بنت شیرویه بن کسری أبرویز و یقال هی برة بنت النوشجان و الصحیح هو الاول و کان أمیرالمؤمنین (ع) سماها مریم و یقال سماها فاطمة و کانت تدعی سیدة النساء. بحارالانوار، ج 46، ص 13.
فی کتاب التذکرة: ولد علی بن الحسین زین العابدین (ع) سنة ثمان و ثلاثین و أمه شاهزنان بنت ملک قاشان و قیل بنت کسری یزدجرد ... گاهی میگویند: مادر حضرت در اثر عارضه زایمان از دنیا رفت و گاهی هم میگویند: حضرت با مادر خود از یک کاسه غذا نمیخورد تا نکند لقمهای را بردارد که مادرش قصد داشته بردارد.
شهیدی میگوید: علت شایعه شهربانو به خاطر داخل کردن ملیت خود در اسلام بوده، چون ایرانیان قدیم برای سلاطین یک مقام و موهبت الهی قائل بوده و میخواستند با مذهب اسلام ادغام کنند، لذا اگر شهر بانو کنیزی هم بوده به هر نحو دختر سلطان وانمود کرده و حدیث ربیع الابرار عن الزمخشری روی: أنه کان یقول علی بن الحسین:" أنا ابن الخیرتین" لان جده رسول الله (ص) و أمه بنت یزدجرد الملک. المناقب، ج 4، ص 167. تا سلطنت و نبوت به هم آمیخته و در عین مسلمانی روح ملیّت خود را همتر وتازه نگه دارند.
- ۹۴/۰۸/۱۶